Qətər son illərdə təhsil strategiyasını köklü şəkildə yeniləyərək, ali məktəblərinə qəbul qaydalarını beynəlxalq standartlara uyğunlaşdırıb. Artıq ölkədə fəaliyyət göstərən bir çox universitetlər SAT (Scholastic Assessment Test) imtahanını əsas qəbul meyarlarından biri kimi tətbiq edir. Bu isə həm Qətərdə təhsil almaq istəyən Azərbaycanlı gənclər, həm də ümumilikdə bütün beynəlxalq abituriyentlər üçün yeni imkanlar və tələblər yaradır. Eyni zamanda, Qətər bir çox dövlət xətti – yəni, DİM (Dövlət İmtahan Mərkəzi) nəticəsi ilə də tələbə qəbulu həyata keçirir. Hazırda hər iki yol – həm SAT, həm də DİM Azərbaycanlı tələbələr üçün Qətərdə yüksək səviyyəli təhsil almaq üçün real, rəqabətli və şəffaf alternativlərdir.
Qətərdə Ali Təhsil Sistemi və Beynəlxalq Standartlar
Qətərin təhsil siyasəti ali təhsil müəssisələrinin beynəlxalq səviyyədə rəqabətə davamlı olmasına əsaslanır. Burada həm dövlət, həm də özəl və beynəlxalq universitetlər fəaliyyət göstərir. Məhz bu universitetlərdə təhsil almaq üçün abituriyentlərdən ya yerli (DİM) nəticələri, ya da beynəlxalq – xüsusilə SAT – test nəticələri tələb olunur.
Əsas Qətər universitetləri:
- Qatar University (Dövlət)
- Weill Cornell Medicine – Qatar (Amerika modeli, tibb üzrə)
- Texas A&M University at Qatar (Mühəndislik üzrə)
- Hamad Bin Khalifa University (Sağlamlıq və həyat elmləri)
- Digər beynəlxalq və özəl ali məktəblər
Bu universitetlərin əksəriyyəti ingilis dilində təhsil verir və qəbul zamanı yalnız akademik bilik deyil, həm də sosial və şəxsi bacarıqlar qiymətləndirilir.
SAT İmtahanı: Əsas Məzmun və Qəbul Qaydaları
SAT imtahanı ABŞ-da yaranmış və hazırda dünyanın bir çox ali məktəbi tərəfindən qəbul zamanı istifadə olunan beynəlxalq testdir. Qətərdə SAT imtahanı nəticəsi ilə qəbul prosesində əsas rol oynayan sahələr bunlardır:
- Evidence-Based Reading and Writing (Oxu-anlama və yazı bacarıqları)
- Math (Riyaziyyat)
- Essay (Bəzi proqramlarda tələb oluna bilər)
SAT balı nə qədər yüksəkdirsə, universitetə qəbul şansı və təqaüd alma ehtimalı bir o qədər artır. 2025-ci ildən etibarən bir çox Qətər universitetində aşağıdakı SAT tələbləri əsas sayılır:
- Minimum 1100-1200 bal (bəzən mühəndislik və tibb sahəsində bu hədd daha yüksək ola bilər – 1300+)
- Math bölməsi üçün minimal bal mühəndislik və iqtisadiyyat ixtisaslarında əsas rol oynayır
- SAT Subject Test-lər (əgər proqram tələb edirsə, əlavə fənlər üzrə də nəticə istənə bilər)
SAT imtahanını harada vermək olar?
Qətərdə və Azərbaycanda rəsmi test mərkəzləri mövcuddur. Hər il bir neçə dəfə SAT imtahanı keçirilir və qeydiyyat rəsmi CollegeBoard platforması üzərindən aparılır.
Qətərdə Dövlət Xətti (DİM) ilə Təhsil İmkanları
Qətər universitetləri təkcə beynəlxalq SAT imtahanı nəticələrini deyil, həm də dövlət xətti – DİM nəticələrini nəzərə alır. Azərbaycan Dövlət İmtahan Mərkəzinin buraxılış imtahanları (attestat) və qəbul balları, xüsusilə Qatar University və bəzi dövlət ali məktəblərində etibarlı akademik göstərici kimi qəbul edilir.
DİM nəticəsi ilə qəbul zamanı əsas mərhələlər:
- Orta məktəb attestatı və ya DİM nəticələrinin rəsmi çıxarışı
- Akademik göstəricilər və GPA (ən azı 4.0 sistemdə 3.0 və ya ekvivalenti)
- İngilis dili sertifikatı (IELTS, TOEFL) – minimum tələb 6.0 və ya 80-90 bal
- Motivasiya məktubu və tövsiyə məktubları
- Bəzi ixtisaslarda əlavə müsahibə mərhələsi və/və ya test
DİM ilə qəbul yolunda üstünlük ondan ibarətdir ki, Azərbaycan təhsil sisteminin məzunları üçün yerli proqramlar üzrə xüsusi kvotalar, təqaüdlər və güzəştli şərtlər də tətbiq oluna bilər.
Qətərdə Qəbul Prosesi: SAT və DİM Yolu ilə Addım-Addım
- Ərizə və sənədlərin hazırlanması
- SAT nəticəsi və ya DİM balı (rəsmi çıxarış)
- Attestat, akademik transkriptlər
- Dil sertifikatı (IELTS/TOEFL)
- Motivasiya məktubu, tövsiyə məktubları
- Əgər varsa, əlavə elmi və sosial nailiyyətlər
- Onlayn müraciət və seçilən proqramlara sənəd yüklənməsi
- Universitetin rəsmi qəbul portalında hesab açılır və sənədlər yüklənir
- Əlavə test və müsahibə mərhələsi
- Bir çox proqramda abituriyentlə fərdi və ya qrup müsahibəsi olur
- Bəzi ixtisaslarda (tibb, mühəndislik və s.) əlavə fənn testləri keçirilə bilər
- Qəbul və qeydiyyat
- Qəbul məktubu alındıqdan sonra tələbənin viza, yerləşdirmə, təqaüd və digər sosial imkanlardan istifadə prosesi başlayır

Fakültə və Proqram Seçimi: SAT və DİM Nəticəsi ilə Hansı İxtisaslar Seçmək Mümkündür?
Qətərdə SAT və DİM nəticəsi ilə qəbul üçün ən populyar fakültələr:
- Tibb və sağlamlıq elmləri: SAT nəticəsi və ya DİM üzrə yüksək GPA, eləcə də klinik motivasiya əsas götürülür
- Mühəndislik və texnologiya: SAT Math balı xüsusi əhəmiyyət daşıyır
- İqtisadiyyat və idarəetmə: SAT və ya DİM nəticələri ilə yanaşı, motivasiya məktubu və sosial aktivlik də vacibdir
- Riyaziyyat və kompüter elmləri: Hər iki yol üzrə qəbul mümkündür, əlavə olraq riyaziyyat üzrə əlavə test istənilə bilər
- Humanitar və sosial elmlər: SAT Reading/Writing, DİM nəticəsi və müsahibə əsas meyardır
Universitetlərin proqram və ixtisas siyahısı illər üzrə yenilənir, buna görə müraciət etməzdən əvvəl rəsmi qəbul saytlarında tələbləri yoxlamaq vacibdir.
Təhsil Haqları, Təqaüdlər və Yaşayış İmkanları
Qətərdə təhsil haqları və yaşayış xərcləri seçilən universitet və proqramdan asılı olaraq dəyişir. Dövlət universitetlərində illik ödəniş 10 000 – 20 000 ABŞ dolları, beynəlxalq və özəl universitetlərdə isə 25 000 – 50 000 dollar arasında dəyişir.
Təqaüd imkanları:
- SAT və DİM nəticəsi yüksək olan tələbələr üçün qismən və tam təqaüdlər mövcuddur
- Universitet daxili və dövlət proqramları ilə əlavə maliyyə dəstəyi əldə etmək olar
- Təqaüd üçün əlavə müsahibə, elmi və sosial fəaliyyətlər vacib rol oynayır
Yaşayış imkanları və sosial dəstək:
- Universitetlərin öz yataqxanaları, mentorluq və psixoloji dəstək xidmətləri var
- Xarici tələbələr üçün viza, adaptasiya və hüquqi dəstək proqramları təşkil olunur
2025-ci İldə Ən Yeni Qəbul Tələbləri və Dəyişikliklər
Qətərdə təhsil almaq üçün 2025-ci ildən tətbiq olunan bəzi yeniliklər və dəyişikliklər:
- SAT və DİM nəticələrinə əsaslanan qəbul yerləri genişlənib, daha çox proqramda beynəlxalq nəticələr tanınır
- SAT balı və GPA-nın kombinasiyası xüsusi əhəmiyyət kəsb edir
- Dil sertifikatı üçün (IELTS və ya TOEFL) minimum bal həddi artırılıb (ən azı 6.5 və ya 90+)
- Müsahibə və sosial aktivliklərə verilən əhəmiyyət daha da artıb
- Bəzi universitetlərdə onlayn müsahibə və imtahanlar tətbiq olunur
- Qəbul portalı və sənəd təqdimatında rəqəmsal sistemlərdən istifadə genişlənib
Dövlət Xətti ilə Qəbulun Üstünlükləri
DİM yolu ilə Qətərdə təhsil almağın əsas üstünlüyü:
- Azərbaycan təhsil sisteminin məzunları üçün adaptasiya və sənəd prosesinin asan olması
- Yerli imtahan nəticələrinin tanınması və əlavə güzəşt imkanları
- Dövlət və universitet daxili xüsusi kvotalar və təqaüd proqramları
- Əlavə olaraq, Azərbaycan və Qətər arasında olan təhsil əməkdaşlığı sayəsində yerli tələbələr üçün daha geniş karyera və elmi şəbəkə imkanları
SAT İmtahanına Hazırlıq
- SAT-a hazırlaşmaq üçün rəsmi sınaq testlərindən və simulyasiya platformalarından istifadə edin
- İngilis dilində akademik məqalələr oxuyun, riyazi və məntiqi testləri müntəzəm həll edin
- Vaxt bölgüsünə və tapşırıqların idarə olunmasına xüsusi diqqət yetirin
- Əgər DİM nəticəniz yüksəkdirsə, hər iki imtahan nəticəsini təqdim edərək qəbul şansınızı artırın
- Mütləq rəsmi SAT və DİM ballarınızı universitet qəbul portalında tam şəkildə təqdim edin
2025-ci ildən Qətərdə təhsil almaq istəyən Azərbaycanlı tələbələr üçün həm SAT, həm də DİM yolu tam rəqabətlidir və qəbul üçün şəffaf imkanlar təqdim edir. Universitetlər daim proqramlarını və qəbul şərtlərini yeniləyir, həm akademik, həm də şəxsi inkişaf üçün ən yüksək standartları tətbiq edir. Əldə olunan diplomlar və təcrübə beynəlxalq miqyasda tanınır və məzunlara geniş karyera perspektivləri açır.
Ən çox verilən suallar
1. Qətərdə ali təhsil üçün SAT və DİM nəticəsi eyni anda təqdim oluna bilərmi?
Bəli, bir çox universitet hər iki nəticəni nəzərə alır və bu, qəbul şansını artırır.
2. SAT imtahanının minimum balı nə qədər olmalıdır?
Əksər universitetlər üçün minimum 1100-1200, tibb və mühəndislik üzrə isə 1300+ bal tələb olunur.
3. DİM nəticəsi ilə qəbulun üstünlükləri nələrdir?
Yerli imtahan nəticəsinin tanınması, sənəd prosesinin asanlığı və xüsusi təqaüd imkanları üstünlük yaradır.
4. SAT imtahanı harada keçirilir?
Qətərdə və Azərbaycanda rəsmi test mərkəzlərində ildə bir neçə dəfə keçirilir.
5. Dövlət və özəl universitetlərdə təhsil haqları nə qədərdir?
Dövlət universitetlərində 10 000 – 20 000, özəl və beynəlxalq universitetlərdə isə 25 000 – 50 000 dollar arası dəyişir.
6. SAT və DİM nəticəsi ilə hansı fakültələrə qəbul olmaq olar?
Tibb, mühəndislik, iqtisadiyyat, kompüter elmləri, humanitar və sosial ixtisaslar üzrə qəbul mümkündür.
7. Qəbul zamanı müsahibə mərhələsi varmı?
Bəli, bir çox proqramda müsahibə və əlavə testlər tələb oluna bilər.
8. Təqaüd imkanları SAT/DİM nəticəsinə əsaslanırmı?
Bəli, yüksək bal toplayan tələbələr üçün geniş təqaüd proqramları mövcuddur.
9. Qəbul üçün dil sertifikatı vacibdirmi?
Bəli, adətən IELTS və ya TOEFL sertifikatı əsas tələblərdəndir.
10. Qətərdə təhsil alan tələbələr üçün sosial və akademik dəstək varmı?
Bəli, universitetlər yataqxana, mentorluq, adaptasiya və psixoloji dəstək xidmətləri təqdim edir.