Müasir dövrdə təhsil almaq üçün ölkə sərhədlərini aşmağa ehtiyac qalmayıb. İtaliyanın zəngin ali təhsil ənənələri indi təkcə əyani deyil, həm də distant (onlayn) və qiyabi (gündəlik dərslərsiz, sessiya əsaslı) formatda dünya tələbələri üçün əlçatan olub. Xüsusilə son illərdə, pandemiya və texnoloji inkişafların təsiri ilə İtaliya universitetləri məsafədən və qiyabi təhsili genişləndirib.
İtaliyada Distant (Onlayn) Təhsil Nədir?
Distant təhsil – tələbənin universitetə getmədən, tamamilə onlayn qaydada dərs alması, imtahan verməsi və hətta layihə müdafiə etməsi deməkdir. İtaliyanın bir çox aparıcı universiteti müxtəlif səviyyədə distant proqramlar təqdim edir. Buraya bakalavr, magistr və bəzən doktorantura pillələri də daxildir.
Distant təhsilin əsas xüsusiyyətləri:
- Dərslər və materiallar onlayn platformalar üzərindən keçirilir (Zoom, Teams, Moodle, universitetlərin şəxsi sistemləri və s.)
- Mühazirələr canlı yayımla və ya video-yazı formasında təqdim edilir
- Tələbə tapşırıqları elektron qaydada təqdim edir və imtahanlar ya onlayn, ya da xüsusi mərkəzlərdə olur
- Xarici tələbələr üçün beynəlxalq diplom imkanı var
- Proqramlar əsasən ingilis və ya italyan dillərindədir
Distant Təhsilin Üstünlükləri və Çətinlikləri
Üstünlüklər:
- Coğrafi məhdudiyyət yoxdur – istənilən ölkədən iştirak etmək mümkündür
- İşləyən və ya səfərdə olan şəxslər üçün çevik qrafik
- Xarici diplom əldə etmək üçün İtaliyaya getmək məcburiyyəti yoxdur
- Təhsil xərcləri və yaşayış üçün əlavə xərclər azdır
- İtaliyanın nüfuzlu universitetlərində keyfiyyətli tədrisə çıxış
Çətinliklər:
- Özünüidarəetmə və vaxtı düzgün bölmək tələb olunur
- Bəzi texniki və laborator fənlər üçün praktik dərslər yoxdur və ya məhduddur
- Qrup işi və sosiallaşma imkanları məhduddur
- Bəzi proqramlarda onlayn imtahanlarda şəxsiyyət təsdiqlənməsi və ciddi nəzarət ola bilər
İtaliyada Qiyabi Təhsil: Ənənəvi, Amma Yenilənmiş Format
Qiyabi təhsil (İtalyanca: “formazione a distanza” və ya “studio part-time”, “corso di laurea a distanza”) ənənəvi “gündəlik dərsə getmədən” ali təhsil almaq formatıdır. Qiyabi oxuyan tələbələr dərsləri əsasən evdə öyrənir, özləri hazırlaşır və hər semestr/sessiya imtahan və ya laboratoriya işləri üçün universitetə gedirlər.
Qiyabi təhsilin əsas xüsusiyyətləri:
- Tələbə müstəqil işləyir, dərslər və materiallar universitetin onlayn platformasında və ya çap şəklində olur
- Dərslərə hər gün qatılmaq məcburi deyil, əsas odur ki, proqramı vaxtında tamamlasın
- Hər semestrin sonunda və ya ilin müəyyən vaxtlarında imtahan və laborator işləri üçün universitetə getmək lazımdır
- Diplom əyani təhsillə eyni statusa malikdir
Distant və Qiyabi Təhsildə İxtisas Seçimi və Universitetlər
İtaliyada aşağıdakı universitetlər və proqramlarda distant və qiyabi təhsil almaq mümkündür:
Universitet Telematica Internazionale UNINETTUNO
Avropa və beynəlxalq səviyyədə distant təhsildə liderdir. İqtisadiyyat, psixologiya, mühəndislik, biznes və bir çox başqa ixtisas üzrə proqramlar təklif edir.
Università degli Studi Guglielmo Marconi
Onlayn bakalavr və magistr proqramları, çoxsaylı sahələrdə distant təhsil imkanı.
Università eCampus
Rəqəmsal təhsil və qiyabi proqramların aparıcı universitetlərindən biridir.
Università degli Studi di Roma “La Sapienza”, Università di Bologna, Politecnico di Milano
Bu universitetlərin bir çox magistr və ixtisasartırma proqramı distant və ya qiyabi formada tədris olunur.
Özəl və dövlət ali təhsil müəssisələrinin bir çoxu
Müxtəlif təkmilləşmə və əlavə ixtisas proqramları, MBA, menecment, İT, hüquq, incəsənət, təhsil və s.
Qəbul Prosesi və Tələblər
Həm distant, həm də qiyabi təhsil üçün qəbul qaydaları klassik əyani təhsillə böyük ölçüdə eynidir:
- Orta məktəb attestatı və/və ya bakalavr/magistr diplomu
- Akademik transkriptlər və qiymət cədvəli
- Motivasiya məktubu (nə üçün bu proqramı seçdiyinizi izah edən məktub)
- CV və əlavə fəaliyyətlər
- Bəzən dil biliyi sertifikatı (IELTS, TOEFL və ya italyanca CILS/CELI)
- Qeydiyyat və sənədlərin yüklənməsi üçün universitetin qəbul platformasında onlayn müraciət
Bəzi proqramlarda əlavə olaraq online müsahibə və ya giriş testi də ola bilər.
Distant və Qiyabi Təhsil Formatlarının Fərqləri
| Distant Təhsil | Qiyabi Təhsil | |
|---|---|---|
| Dərslərin formatı | Onlayn, real vaxtda və ya yazılı video | Əsasən öz-özünə öyrənmə, bəzən qısa əyani görüşlər |
| İmtahanlar | Onlayn və ya fiziki mərkəzdə | Əsasən universitetdə, sessiya zamanı |
| Qrup işi və sosiallaşma | Az və ya yoxdur | Qiyabi qruplar arasında şəbəkə mümkündür |
| Diplom statusu | Tam rəsmi, əyani diplomla eyni | Tam rəsmi, əyani diplomla eyni |
Təqaüd, Viza və Rəsmi Məsələlər
Təqaüd:
Distant və qiyabi proqramlarda oxuyan tələbələr də bir sıra təqaüd və sosial dəstək proqramlarından faydalana bilər. Dövlət və universitet təqaüdlərinə (DSU, regional, merit-based) müraciət mümkündür.
Viza:
Əgər təhsil tam onlayn və Azərbaycandan aparılırsa, viza tələb olunmur. Qiyabi təhsil və ya proqramda müəyyən müddət İtaliyada olmaq lazımdırsa, təhsil vizası tələb olunur.
Diplomun tanınması:
Distant və qiyabi diplomlar İtaliyada və Avropa İttifaqı ölkələrində tam tanınır, Azərbaycanda isə Təhsil Nazirliyinin nostrifikasiyası üçün əsas verir.
Distant və qiyabi təhsil alan məzunlar həm İtaliyada, həm də digər Avropa ölkələrində, eləcə də Azərbaycanda iş bazarında rəqabət qabiliyyətli olurlar. Bir çox ixtisasda distant diplomlar eyni dərəcədə etibarlı sayılır. Üstəlik, bu tip təhsil formatı tələbəyə işləyərkən və ya ailə həyatını davam etdirərkən ali təhsil almaq şansı yaradır.
Ən Çox Verilən Suallar
Hər iki diplom İtaliya dövlət standartlarına cavab verir və Azərbaycanda da nostrifikasiya edilə bilər.
Əksər humanitar və ictimai elmlər, biznes, İT, iqtisadiyyat sahələrində bu imkan var. Tibb, bəzi texniki və laborator ixtisaslarda əyani təhsil tələb oluna bilər.
Distant və qiyabi proqramlar çox vaxt əyani proqramlara nisbətən daha münasib qiymətə olur, amma bu universitetdən asılıdır.
Distant proqramlarda lazım deyil, qiyabi proqramlarda bəzi imtahan və laborator işlər üçün getmək lazım ola bilər.
Onlayn, xüsusi platformada və ya rəsmi imtahan mərkəzlərində keçirilir.
Bəli, bir çox universitet distant və qiyabi tələbələrə də təqaüd təklif edir.
İngilis və ya italyan dili. Proqramdan asılı olaraq fərqlənir.
Bakalavr 3 il, magistr 1-2 il (fənn və universitetdən asılı olaraq).
Bəli, diplom tam rəsmi və etibarlıdır.
İtaliya diplomu Azərbaycan Təhsil Nazirliyi tərəfindən nostrifikasiya oluna bilər.
