Avstraliya son illərdə beynəlxalq təhsil sahəsində mühüm inkişaflara imza atmış ölkələrdən biridir. Yüksək keyfiyyətli təhsil mühiti, inklüziv proqramlar və maliyyə dəstəyi sistemləri ilə seçilən bu ölkə, müxtəlif sosial təbəqələrdən olan tələbələr üçün daha əlçatan və demokratik təhsil modeli təklif edir. Azərbaycanın da daxil olduğu bir çox ölkədən gənclər, Avstraliyada təhsil almağı planlayarkən ilk olaraq maddi məsələləri nəzərə alırlar. Məhz bu səbəbdən Avstraliyada pulsuz və ya subsidiyalı təhsil mexanizmləri xüsusi maraq doğurur. Bu ölkədə dövlətin dəstəyi ilə yaradılan və tələbələrin təhsil xərclərini azaldan sistemlər həm təhsilin keyfiyyətini qoruyur, həm də maliyyə yükünü minimuma endirir. Üstəlik, təhsil kreditlərinin gəlirə əsaslanaraq geri qaytarılması, tələbələrə universitet illərində narahatlıq keçirmədən oxumağa şərait yaradır.
2025-ci ildə bu sistemlər daha da genişləndirilib. Dövlətin təqdim etdiyi hazırlıq kursları, yardım proqramları və faizsiz kredit imkanları vasitəsilə tələbələr özlərini daha inamla ali təhsilə hazırlaya bilirlər. Avstraliyanın təhsil modelindəki əsas məqsəd gələcək nəsilləri yalnız akademik deyil, həm də sosial və iqtisadi cəhətdən gücləndirməkdir. Azərbaycanın gəncləri üçün də bu, böyük fürsətdir.
Avstraliya hökumətinin təhsil siyasətində maliyyə dəstəyinin rolu
Avstraliya ali təhsil sistemi, tələbələrin iqtisadi durumunu nəzərə alaraq geniş maliyyə dəstəyi proqramları ilə təmin olunur. Bu sistemin əsas məqsədi hər bir tələbənin sosial statusundan asılı olmayaraq ali təhsilə çıxışını təmin etməkdir. Dövlətin təqdim etdiyi xüsusi proqramlar vasitəsilə tələbələr ya təhsil haqqının bir hissəsindən azad olur, ya da gələcəkdə qazanacaqları gəlirə əsaslanan şəffaf borclanma modelindən yararlanırlar. Bu model tələbələrə oxuduqları müddətdə maliyyə narahatlığı keçirmədən təhsillərini davam etdirməyə şərait yaradır.
Əsasən Commonwealth Supported Place (CSP) və HECS‑HELP kimi proqramlar vasitəsilə həyata keçirilən bu dəstək mexanizmləri, Avstraliya vətəndaşları və daimi yaşayış icazəsinə malik olan şəxslər üçün nəzərdə tutulub. Lakin son illərdə bəzi beynəlxalq tələbələr də müxtəlif güzəştlərdən faydalana bilirlər. Bu sistemlər sayəsində tələbələr yalnız təhsil deyil, sosial xidmətlər və əlavə kurslarda da ciddi güzəştlər əldə edirlər.
Gəlir əsaslı borc modeli və tələbəyə yük yaratmayan ödəniş mexanizmi
Avstraliyada təhsil kreditləri digər ölkələrdəki sistemlərdən fərqli olaraq tələbənin gələcək gəlirinə bağlı şəkildə tənzimlənir. HECS‑HELP və FEE‑HELP proqramları vasitəsilə tələbələr universitetə qəbul olduqdan sonra dərhal ödəniş etmirlər. Bunun əvəzinə, təhsil müddətindəki xərclər hökumət tərəfindən qarşılanır və yalnız tələbənin gəliri müəyyən həddi keçdikdən sonra ödənişlər vergi vasitəsilə geri alınmağa başlanır.
Bu sistem tələbələrə həm psixoloji, həm də maliyyə baxımından sabitlik verir. Onlar istənilən ixtisasda təhsil ala bilirlər və universiteti bitirdikdən sonra iş tapmadıqları təqdirdə hər hansı borc təzyiqi ilə üzləşmirlər. Bu yanaşma xüsusilə az gəlirli ailələrdən gələn tələbələr üçün böyük rahatlıq yaradır və təhsildə bərabərliyi təşviq edir.
Hazırlıq kursları və yeni təşəbbüslərlə universitetə keçid imkanları
Avstraliya hökumətinin 2025-ci il üçün əsas təhsil islahatlarından biri də Uni‑Ready adlı pulsuz hazırlıq kurslarıdır. Bu proqram universitetə keçid üçün yetərli akademik hazırlığı olmayan tələbələr üçün xüsusi olaraq hazırlanıb. Kurslar təməl fənlər üzrə bilikləri gücləndirir və tələbənin seçdiyi sahəyə uyğun şəkildə ona istiqamət verir. Əlavə olaraq, bu kurslar vasitəsilə tələbənin universitet qəbul balı artır və onun universitetə adaptasiyası asanlaşır.
Uni‑Ready proqramı çərçivəsində hökumət minlərlə tələbəyə pulsuz tədris imkanı yaradır. Həm texniki kollec, həm də universitetlərdə həyata keçirilən bu kurslar, Avstraliya daxilində hər bölgəyə yayılıb. Tələbələrin bu kurslara müraciət etməsi üçün əsas meyar akademik hazırlıq səviyyəsi və müəyyən sosial göstəricilərdir. Bu yanaşma tələbələrə yalnız təhsil deyil, həm də şəxsi inkişaf fürsəti yaradır.
Dövlət tərəfindən dəstəklənən proqramlar və təhsil haqlarının strukturlaşdırılması
Avstraliyada ali təhsil alan tələbələrin bir hissəsi təhsil xərclərinin tam subsidiyalaşdırıldığı Commonwealth Supported Place (CSP) sistemindən faydalanır. Bu proqram çərçivəsində təhsil haqqının böyük hissəsi dövlət tərəfindən qarşılanır. Tələbə yalnız kiçik bir məbləği – “student contribution” – ödəyir ki, bu da kredit vasitəsilə ödənilə bilər. Tələbə istəsə bu məbləği təxirə sala və HECS‑HELP sistemindən faydalana bilər.
Digər tərəfdən, FEE‑HELP proqramı isə CSP sisteminə daxil olmayan tələbələr üçündür. Bu proqram da kredit əsaslıdır və eyni şəkildə gəlir əsaslı geri ödəmə sistemi ilə fəaliyyət göstərir. FEE‑HELP daha çox magistr proqramlarında və özəl təhsil müəssisələrində oxuyan tələbələrə yönəlib. Bu sistemlərin şəffaflığı və dövlət tərəfindən tənzimlənməsi, tələbələrə rahat və planlı təhsil prosesi yaşamağa imkan verir.
Təhsillə bağlı xidmətlərin dəstəklənməsi və əlavə yardım formaları
Avstraliyada tələbələrin yalnız təhsil haqları deyil, digər gündəlik ehtiyacları da nəzərə alınaraq müxtəlif yardım proqramları təqdim edilir. Bunlara SA‑HELP və OS‑HELP kimi dəstək növləri daxildir. SA‑HELP tələbənin universitetin təqdim etdiyi xidmətlər – idman, psixoloji dəstək, tələbə təşkilatlarına üzvlük və digər xidmət haqlarını qarşılamaq üçün verilir. Bu ödənişlər də gəlirə əsaslanan kreditlə həyata keçirilir.
OS‑HELP isə tələbənin təhsil müddətində digər ölkəyə səfər edərək akademik proqramda iştirak etməsi zamanı istifadə oluna bilər. Bu proqram xarici təcrübə imkanları üçün çox böyük üstünlük verir. Azərbaycanlı tələbələr də bu proqramlardan faydalanaraq Avstraliyadakı təhsilini digər ölkələrdəki kurs və seminarlarla zənginləşdirə bilər. Bu isə onları daha çevik və beynəlxalq rəqabətə uyğun mütəxəssisə çevirir.
2025-ci il üzrə hökumətin büdcə planlamasında təhsilə önəm
Avstraliya hökuməti 2025-ci il üçün təhsil sektoruna rekord həcmdə vəsait ayırıb. Əsas fokus daha çox tələbənin universitetlərə daxil olması və onların uğurla məzun olmasıdır. Hökumət 30 000 tələbənin pulsuz hazırlıq kurslarına cəlb olunmasını planlaşdırır. Bunun üçün təhsil müəssisələri ilə əməkdaşlıq edərək yerli və regional mərkəzlərdə tədris platformaları qurulub.
Eyni zamanda təhsil kreditlərinin indeksləşdirilməsi ilə bağlı yeniliklər də tətbiq edilib. Belə ki, tələbə borcları artıq inflyasiya səviyyəsinə yox, gəlir göstəricilərinə əsasən tənzimlənir. Bu sistem borc yükünü azaldır və daha da əlçatan təhsil mühiti yaradır. Azərbaycanlı tələbələr üçün bu cür şərait müsbət iqtisadi planlama baxımından çox əlverişlidir.
Tələbələrin gələcək imkanları və beynəlxalq miqyasda tanınma
Avstraliyada təhsil almaq yalnız diplom əldə etmək deyil, həm də beynəlxalq səviyyədə tanınan bilik və bacarıq qazanmaq deməkdir. Tələbələr təhsil aldıqları müddətdə həm yerli, həm də beynəlxalq əmək bazarına uyğunlaşdırılmış proqramlarda iştirak edirlər. Bu yanaşma onların məzun olduqdan sonra rahat iş tapmasına və beynəlxalq karyera qurmasına şərait yaradır.
Hazırda Avstraliya universitetlərinin əksəriyyəti QS və Times Higher Education kimi reytinqlərdə ilk sıralarda qərarlaşıb. Bu isə tələbənin aldığı təhsilin qlobal səviyyədə tanındığını göstərir. Azərbaycandan gələn tələbələr üçün bu, həm prestijli təhsil, həm də real karyera fürsəti deməkdir.
Avstraliyada təhsil dəstək proqramları (2025)
| Proqram Adı | Əhatə dairəsi | Dəstək Növü | Geri Ödəmə Qaydası | 2025 Yenilikləri |
| Commonwealth Supported Place (CSP) | Vətəndaşlar, PR sahibləri | Təhsil haqqının böyük hissəsi dövlət tərəfindən qarşılanır | HECS‑HELP ilə gəlir əsaslı | Subsidiyanın maksimum müddəti 7 ilə qədər |
| HECS‑HELP | CSP daxilində olan tələbələr | Student contribution-un kreditlə ödənməsi | Gəlir 51 550 AUD-dan yuxarı olarsa başlanır | Gəlir indeksinə bağlı tənzimləmə |
| FEE‑HELP | Özəl və magistr təhsili alanlar | Tam təhsil haqqının dövlət krediti ilə ödənməsi | Eyni gəlir mexanizmi ilə | Kredit limiti artırılıb |
| SA‑HELP | Tələbə xidmətləri üçün istifadə olunur | SSAF ödənişlərini əhatə edir | Gəlirə əsaslı | Güzəştlər regional tələbələrə də şamil edilir |
| OS‑HELP | Xaricdə təhsil hissəsi olan tələbələr | Xaricə səfər üçün maliyyə dəstəyi | Gəlirə əsaslı geri ödəmə | Müraciət qaydaları sadələşdirilib |
| FEE‑FREE Uni‑Ready kursları | Hazırlıq mərhələsində olan namizədlər | 100% ödənişsiz akademik hazırlıq kursları | Geri ödəniş yoxdur | 30 000 yeni yer ayrılıb |
Avstraliyada ali təhsilin dövlət tərəfindən dəstəklənməsi təhsil sisteminin ən mühüm xüsusiyyətlərindən biridir. Bu dəstək yalnız maddi baxımdan deyil, həm də tələbənin sosial imkanlarını genişləndirərək onun təhsil həyatını asanlaşdırır. Gəlir əsaslı geri ödəniş mexanizmi, hazırlıq kurslarının pulsuz təşkil olunması və müxtəlif yardım proqramları sayəsində Avstraliyada təhsil almaq daha əlçatan və məqsədyönlü hala gəlib. Tələbə istər təzə məzun olsun, istərsə də yeni sahəyə keçid edən yetkin bir şəxs, burada hər kəs üçün imkan yaradılıb.
Azərbaycanlı tələbələr üçün bu cür şərait xüsusilə əhəmiyyətlidir. Qlobal təhsildə rəqabətə dayanıqlı olmaq, beynəlxalq əmək bazarında öz yerini tapmaq və yüksək keyfiyyətli akademik biliklərə yiyələnmək baxımından Avstraliya ən ideal ölkələrdən biridir. Planlı şəkildə müraciət edən, proqramları düzgün seçən və hazırlaşan hər bir tələbə bu fürsətlərdən yararlana bilər. Gələcəyin təməlini möhkəm atmaq istəyən gənclər üçün Avstraliya əvəzolunmaz təhsil məkanıdır.
Ən Çox Verilən Suallar
Ən Çox Verilən Suallar
Bəli, Avstraliyada bir çox təqaüd proqramları var ki, bunlar beynəlxalq tələbələrə pulsuz təhsil almaq şansı verir. Lakin, ümumiyyətlə, dövlət universitetlərində təhsil ödənişlidir.
Avstraliyada təqaüd proqramları universitetlər və hökumət tərəfindən təklif olunur. Tələbələr bu proqramlar vasitəsilə təhsil haqlarını və yaşam xərclərini qarşılayaraq təhsil alır.
Avstraliyada təqaüd proqramlarına müraciət edərkən, akademik nəticələr, sosial fəaliyyətlər və xüsusi bacarıqlar əsas meyarlardır. Bu meyarlara uyğun gələn tələbələr daha çox təqaüd qazanma şansı əldə edir.
Dünyanın müxtəlif ölkələrindən tələbələr Avstraliyada təhsil almaq üçün müraciət edə bilər. Avstraliya universitetləri beynəlxalq tələbələrə açıqdır.
Bəli, Avstraliyada bir çox mübadilə proqramları mövcuddur. Bu proqramlar tələbələrə digər ölkələrdən Avstraliyada təhsil almaq imkanı təqdim edir.
Avstraliyada hər bir universitetin təqaüd proqramları mövcuddur. Bu proqramlar, tələbələrin təhsil haqqı və yaşayış xərclərini qarşılamaq məqsədilə təklif olunur.
Təqaüd proqramlarına müraciət edərkən, akademik nəticələr, şəxsi bəyanatlar və digər sənədlər tələb olunur. Tələbələr müraciət zamanı bu sənədləri universitetin tələblərinə uyğun təqdim etməlidirlər.
Avstraliyada təhsil haqları ödənilən təqaüd proqramları vasitəsilə təhsil almaq istəyən tələbələr, universitetin müəyyən etdiyi ödəniş üsullarını izləməlidirlər. Bəzi təqaüd proqramları təhsil haqlarını tamamilə qarşılayır.
Bəli, Avstraliyada tələbələrə təhsil müddətində işləmək icazəsi verilir. Bu, onların həm təhsil haqlarını ödəməyə kömək edir, həm də təcrübə qazanmalarına imkan yaradır.
Avstraliyada ən populyar ixtisaslar arasında mühəndislik, biznes idarəçiliyi, tibbi elmlər və informasiya texnologiyaları yer alır. Bu sahələr beynəlxalq tələbələr arasında ən çox seçilənlərdir.
