Son illərdə İtaliya universitetlərində təhsil almaq Azərbaycan gəncləri üçün ən populyar seçimlərdən birinə çevrilib. Bunun bir neçə əsas səbəbi var: yüksək keyfiyyətli təhsil, beynəlxalq diplomun tanınması, zəngin Avropa mədəniyyəti, müxtəlif təqaüd proqramları və əlçatan qəbul prosedurları. İtaliyada təhsil almaq istəyən azərbaycanlı abituriyentlər üçün bir neçə əsas yol mövcuddur.
DIM balı ilə İtaliyada təhsil
DIM nədir və hansı məqsədlə istifadə olunur?
Azərbaycanın Dövlət İmtahan Mərkəzi (DIM) tərəfindən keçirilən qəbul imtahanları ölkə daxilində ali məktəblərə qəbul üçün əsas göstəricidir. Lakin son illərdə bəzi İtaliya universitetləri də Azərbaycan DIM imtahan nəticələrini tanımağa və həmin bal əsasında abituriyentləri qəbul etməyə başlayıb. Bu, əsasən bakalavr səviyyəsində baş verir.
DIM balı ilə qəbul olunan universitetlər və fakültələr
İtaliyanın bir sıra dövlət universitetləri DIM nəticələrini qəbul edirlər. Bu universitetlər adətən müəyyən ixtisaslar üzrə azərbaycanlı abituriyentlərin DIM nəticəsini qəbul edirlər və minimum bal tələbi müəyyən edirlər. Ən çox tələb olunan sahələr: mühəndislik, informasiya texnologiyaları, iqtisadiyyat, humanitar elmlər və s.
DIM balı ilə qəbulun üstünlükləri
- Asanlıq və şəffaflıq: Azərbaycan abituriyenti artıq bildiyi sistem üzrə – DIM imtahanı vasitəsilə əldə etdiyi balı istifadə edir, əlavə beynəlxalq imtahan verməyə ehtiyac qalmır.
- Tez və əlçatan müraciət: DIM nəticəsi ilə müraciət etmək üçün əksər universitetlərdə proses sadədir, onlayn platforma üzərindən sənədlər təqdim olunur.
- Bəzi təqaüd imkanları: Yüksək bal toplamış abituriyentlər üçün müxtəlif universitet və ya dövlət səviyyəsində təqaüd proqramları mövcuddur.
DIM balı ilə müraciət prosesi
- Uyğun universitet və ixtisas seçimi: Abituriyent öz DIM balı ilə qəbul edən universitetləri araşdırır.
- Sənədlərin hazırlanması: DIM nəticəsi, attestat, pasport, motivasiya məktubu, dil biliyini təsdiq edən sənəd (bəzən tələb olunur).
- Onlayn müraciət: Universitetin qəbul portalına qeydiyyat və sənədlərin yüklənməsi.
- Qəbul və vizaya müraciət: Universitetdən qəbul məktubu alındıqdan sonra viza üçün İtaliya səfirliyinə müraciət edilir.
Praktik məqamlar və çətinliklər
- Hər universitet və ixtisas DIM balını qəbul etmir, buna görə seçim zamanı diqqətli olmaq lazımdır.
- Dil biliyi (ingilis və ya italyan) bəzən əlavə olaraq yoxlanıla bilər.
- Sənədlərin tərcüməsi və təsdiqi (notarial qaydada) tələb oluna bilər.
SAT imtahanı ilə İtaliyada təhsil
SAT imtahanı nədir?
SAT (Scholastic Assessment Test) – əsasən ABŞ və bir çox digər ölkədə ali məktəblərə qəbul üçün tələb olunan beynəlxalq standartlaşdırılmış testdir. Son illərdə bir sıra İtaliya universitetləri də, xüsusən İngilis dili bölmələri, SAT imtahan nəticəsini qəbul etməyə başlayıblar.
SAT balı ilə qəbul olunan İtaliya universitetləri
İtaliyanın nüfuzlu universitetlərinin bir çoxu, xüsusilə ingilisdilli proqramlar təklif edən universitetlər (məsələn, Bocconi University, Politecnico di Milano, University of Bologna və s.), SAT nəticələrini qəbul edirlər. Tələb olunan minimum bal proqramdan və universitetdən asılı olaraq dəyişir.
SAT balı ilə qəbulun üstünlükləri
- Beynəlxalq səviyyədə tanınma: SAT nəticəsi dünyanın bir çox ölkəsində, həmçinin İtaliyada nüfuzlu universitetlər tərəfindən qəbul olunur.
- Çoxproqramlı müraciət: Eyni SAT nəticəsi ilə həm İtaliya, həm də başqa ölkələrin universitetlərinə müraciət etmək mümkündür.
- İngilis dilli proqramlar: SAT əsasən ingilisdilli proqramlar üçün istifadə olunur, bu da beynəlxalq təhsilə açıq olmaq üçün geniş imkanlar yaradır.
SAT imtahanı necə verilir?
- Hazırlıq: SAT imtahanı üçün xüsusi proqram üzrə (rəsmi sayt və əlavə kurslar vasitəsilə) hazırlanmaq mümkündür.
- İmtahan tarixinə qeydiyyat: SAT imtahanı Azərbaycanda müəyyən mərkəzlərdə keçirilir, rəsmi saytdan qeydiyyat lazımdır.
- İmtahan: Qlobal qaydalara uyğun, test və esse hissəsindən ibarətdir.
- Nəticələrin əldə olunması: SAT nəticələri rəsmi elektron portalda görünür və PDF şəklində yüklənir.
- Sənədlərin göndərilməsi: Universitetlərin müraciət portalına SAT nəticəsi əlavə edilir.
SAT ilə bağlı praktiki məqamlar
- SAT ingilis dilində keçirilir, ona görə də abituriyentin yaxşı dil biliyi olmalıdır.
- Bəzi universitetlər əlavə olaraq IELTS və ya TOEFL tələb edə bilər.
- SAT hazırlığı üçün vaxt və resurs ayrılmalıdır.
Dövlət xətti ilə İtaliyada təhsil
Dövlət xətti nədir?
Dövlət xətti ilə təhsil – Azərbaycan Respublikasının müəyyən proqramları və kvotaları üzrə abituriyent və tələbələrin xarici ölkələrdə, o cümlədən İtaliyada, dövlət dəstəyi ilə təhsil alması imkanını verir. Bu proqramlar çərçivəsində həm bakalavr, həm də magistratura pilləsi üzrə seçim mümkündür.
Dövlət xətti ilə təhsil almağın üstünlükləri
- Təqaüd və maliyyə dəstəyi: Əsas üstünlük dövlətin tələbənin təhsil haqqını və bəzən yaşayış xərclərini qarşılamasıdır.
- Rəsmi prosedur və zəmanət: Bütün proses dövlət nəzarətində və şəffaf şəkildə həyata keçirilir.
- Əlavə imkanlar: Dövlət xətti ilə gedən tələbələrə əlavə təqaüdlər, təcrübə proqramları və ölkəyə qayıtdıqdan sonra iş imkanları təklif olunur.
Dövlət xətti üzrə müraciət və seçim prosesi
- Elan və qeydiyyat: Hər il Azərbaycan Təhsil Nazirliyi və ya digər aidiyyəti qurumlar xarici ölkələrdə təhsil üçün kvotaları elan edir və onlayn qeydiyyat açılır.
- Sənədlərin təqdim edilməsi: DIM nəticələri, attestat və digər akademik göstəricilər, motivasiya məktubu, dil sertifikatı və s.
- Müsahibə və seçim: Namizədlər xüsusi komissiya tərəfindən müsahibədən keçirilir, bəzən əlavə test və ya müsabiqə mərhələsi olur.
- Qəbul və göndəriş: Seçilmiş namizədlərə dəstək məktubu verilir, qəbul olan universitetə sənədlər göndərilir və viza prosesi başlanır.
- Yola salınma və təhsil: Dövlət xətti ilə göndərilən tələbələrə əlavə məsləhət və məsləhətçi də təyin olunur.
Dövlət xətti ilə təhsildə tələblər və şərtlər
- Yüksək DIM balı əsas şərtdir, bəzən xüsusi ixtisaslar üçün əlavə imtahan və ya müsahibə tələbi olur.
- Dil biliyi – italyan və ya ingilis dili üzrə beynəlxalq sertifikat.
- Əgər tələbə təhsili başa vurduqdan sonra ölkəyə qayıtmasa, dövlət xərcləri geri istəyə bilər.
Dövlət xətti üzrə İtaliyada ən populyar ixtisaslar və universitetlər
- Tibb, mühəndislik, iqtisadiyyat, hüquq, incəsənət və digər sahələrdə təqaüd yerləri ayrılır.
- Universitetlər arasında Roma Sapienza, Politecnico di Milano, Bologna Universiteti, Turin Universiteti və s. geniş yayılıb.
İtaliyada Təhsil Prosesi və Yaşayış
İtaliyada təhsil alan tələbələr üçün əsas suallar həm akademik, həm də sosial həyata aiddir. Aşağıdakı cədvəldə əsas mərhələləri və yaşayış xərclərini ümumi şəkildə göstərə bilərik:
| Mərhələ | Qısa İzah |
|---|---|
| Sənədlərin hazırlanması | DIM/SAT nəticəsi, attestat, motivasiya məktubu, CV, pasport və s. |
| Dil biliyi | IELTS/TOEFL və ya italyanca (CILS, CELI) |
| Qəbul prosesi | Onlayn müraciət, universitetlərin qəbul şərtlərinə uyğun seçim |
| Viza prosesi | Qəbul məktubu, yaşayış üçün maliyyə təminatı və tibbi sığorta |
| Yaşayış xərcləri | Orta hesabla aylıq 600-1000 avro (şəhərdən asılı olaraq dəyişir) |
| Təhsil haqları | Dövlət universitetlərində illik 1000-4000 avro arası |
| Təqaüd imkanları | Universitet, dövlət və bələdiyyə təqaüdləri geniş yayılıb |
Əlavə Nüanslar və Məsləhətlər
- İtaliya universitetlərinin rəsmi veb saytlarında tez-tez yenilənən məlumatları yoxlayın.
- Dil hazırlığına xüsusi diqqət yetirin – həm ingilis, həm də italyan dili üzrə kurslar və ya sertifikatlar almağa çalışın.
- Sənədlərin tərcüməsini və apostil edilməsini vaxtında edin.
- Universitetlərin tələb etdiyi motivasiya məktubu və CV-ni peşəkar yazmaq uğurun əsas şərtlərindən biridir.
- Təqaüdlər üçün ayrı-ayrılıqda müraciət etmək, əlavə esselər və motivasiya məktubları yazmaq lazım ola bilər.
- Yaşayış yerlərini (yurd, kirayə ev, otaq) öncədən seçmək və müqavilə bağlamaq məqsədəuyğundur.
Ən çox verilən suallar
Hər universitet və ixtisas üçün tələblər fərqli olsa da, adətən DIM balı 300-dən yuxarı olmalıdır. Yüksək reytinqli universitetlər daha yüksək bal tələb edə bilər.
Xeyr, bütün universitetlər və proqramlar DIM balını qəbul etmir. Əsasən dövlət universitetləri və müəyyən ixtisaslar üçün bu imkan var. Qəbul tələblərini universitetlərin rəsmi saytından yoxlamaq lazımdır.
SAT imtahanı ilə əsasən ingilis dilində olan proqramlara, xüsusilə biznes, iqtisadiyyat, mühəndislik və bəzi sosial elmlər sahələrinə müraciət etmək mümkündür.
Minimum bal universitet və proqrama görə dəyişir. Bir çox nüfuzlu universitetlər üçün 1200 və yuxarı bal məqbuldur. Ətraflı tələbləri hər universitetin saytında tapmaq olar.
DIM nəticəsi, attestat, pasport, motivasiya məktubu, CV, dil biliyini təsdiq edən sənəd və bəzən əlavə sənədlər tələb oluna bilər.
Dövlət xətti üzrə təqaüdlər əsasən təhsil haqqı və yaşayış xərclərinin bir hissəsini, bəzən isə tibbi sığortanı və uçuş biletlərini də əhatə edir.
Qəbul məktubu, maliyyə təminatı sənədləri, yaşayış yeri təsdiqi, tibbi sığorta və digər tələb olunan sənədlər vizaya müraciət üçün əsas şərtlərdir.
Orta hesabla 600-1000 avro/ay arası dəyişir. Böyük şəhərlərdə bu rəqəm daha yüksək ola bilər.
Yüksək akademik göstəriciləri və sosial ehtiyacları olan tələbələr üçün müxtəlif dövlət, universitet və bələdiyyə təqaüdləri mövcuddur.
Bəli, tələbə vizası ilə İtaliyada həftədə 20 saata qədər işləmək qanunla icazə verilir.
